در قلب بافت تاریخی بوشهر، عمارتی با شکوه و اصالت به نام عمارت دهدشتی قرار دارد که یادگاری ارزشمند از دوران قاجار است. این بنای چهارطبقه در محله کوتی، خیابان انقلاب، ضلع شمال غربی مسجد امام و پشت بانک مسکن شعبه مرکزی واقع شده است. عمارت دهدشتی توسط حاج غلامحسین دهدشتی، تاجر معروف روغن، ساخته شده و به همین دلیل به “عمارت روغنی” نیز شهرت دارد.
معماری این عمارت با استفاده از موادی مانند چوب، گچ، آهک و سنگ‌های مرجانی، جلوه‌ای بی‌نظیر از هنر و ذوق معماران آن دوره را به نمایش می‌گذارد. تزیینات داخلی شامل گچ‌بری‌ها و نقاشی‌های زیبا، به‌همراه شیشه‌های رنگی، فضایی دلنشین و چشم‌نواز را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند.
پس اگر به این سبک معماری ایرانی علاقه دارید، حتما عمارت کازرونی بوشهر و عمارت گلشن بوشهر را نیز از نزدیک ببینید.
امروزه، این عمارت به‌عنوان موزه تاریخ پزشکی خلیج فارس مورد استفاده قرار می‌گیرد و اسناد تاریخی متعددی از تجارت‌های گذشته در آن به نمایش گذاشته شده است. بازدید از این بنای تاریخی، فرصتی استثنایی برای علاقه‌مندان به تاریخ، معماری و فرهنگ بوشهر فراهم می‌کند تا با گشت‌وگذار در این عمارت، سفری به گذشته‌های دور داشته باشند و از زیبایی‌های آن لذت ببرند.
اگر به دنبال تجربه‌ای متفاوت و آشنایی با تاریخ و فرهنگ جنوب ایران هستید، بازدید از عمارت دهدشتی را در برنامه سفر خود به بوشهر قرار دهید. این مطلب جامع در مجله سفر پیش را به هیچ عنوان از دست ندهید.
تاریخچه عمارت دهدشتی
عمارت دهدشتی توسط حاج غلامحسین دهدشتی، تاجر معروف روغن، احداث شده و به همین دلیل به “عمارت روغنی” نیز شهرت دارد. حاج غلامحسین دهدشتی، اصالتاً اهل دهدشت در استان کهگیلویه و بویراحمد بود که در دوران قاجار به بوشهر مهاجرت کرد و در آنجا به تجارت روغن پرداخت. او تصمیم گرفت بنایی چهارطبقه در قلب بوشهر بسازد که بعدها به عمارت دهدشتی معروف شد.
معماری این بنا با استفاده از موادی مانند چوب، گچ، آهک و سنگ‌های مرجانی، جلوه‌ای بی‌نظیر از هنر و ذوق معماران آن دوره را به نمایش می‌گذارد. تزیینات داخلی شامل گچ‌بری‌ها و نقاشی‌های زیبا، به‌همراه شیشه‌های رنگی، فضایی دلنشین و چشم‌نواز را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند.
پس از مرگ حاج غلامحسین دهدشتی، این عمارت به فراموشی سپرده شد و در طول زمان دچار آسیب‌های جدی گردید. در سال ۱۳۷۷، سازمان میراث فرهنگی اقدام به مرمت و بازسازی این بنای ارزشمند نمود و آن را به موزه تاریخ پزشکی خلیج فارس تبدیل کرد. امروزه، این عمارت به‌عنوان موزه تاریخ پزشکی خلیج فارس مورد استفاده قرار می‌گیرد و اسناد تاریخی متعددی از تجارت‌های گذشته در آن به نمایش گذاشته شده است.
معماری عمارت دهدشتی
عمارت دهدشتی یکی از برجسته‌ترین بناهای تاریخی بوشهر است که با معماری اصیل و ظرافت‌های هنری خاص خود، نمایانگر شکوه و زیبایی معماری جنوب ایران در دوران قاجار است. این بنا که توسط حاج غلامحسین دهدشتی، از تاجران سرشناس آن دوران، ساخته شده، به دلیل استفاده گسترده از چوب، سنگ‌های مرجانی و گچ، نمونه‌ای بارز از معماری بومی بوشهر محسوب می‌شود.
نمای بیرونی و مصالح به‌کاررفته
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های عمارت دهدشتی، استفاده از سنگ‌های مرجانی در دیوارهاست. این سنگ‌ها که از بستر خلیج فارس استخراج شده‌اند، باعث استحکام بنا و درعین‌حال ایجاد عایق طبیعی در برابر گرمای شدید منطقه شده‌اند. چوب ساج و صندل نیز در ساخت در و پنجره‌ها به‌کاررفته که به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت و موریانه، انتخابی هوشمندانه از سوی معماران این بنا بوده است.
نمای بیرونی این عمارت با طاق‌ها، قوس‌های زیبای گچی و تزئینات گچ‌بری مزین شده که جلوه‌ای باشکوه به بنا بخشیده است. همچنین، وجود پنجره‌های بزرگ با شیشه‌های رنگی علاوه بر زیبایی، نور طبیعی را به‌طور هنرمندانه‌ای به داخل هدایت می‌کند.
ساختار داخلی و طراحی طبقات
عمارت دهدشتی یک بنای چهارطبقه است که هر طبقه دارای ویژگی‌های معماری خاصی است.
- طبقه اول: این بخش شامل حیاط مرکزی، ورودی‌های متعدد و چندین اتاق بوده که در گذشته به‌عنوان محل کسب‌وکار و تجارت استفاده می‌شد.
- طبقه دوم: به اتاق‌های نشیمن، تالارهای پذیرایی و بخش‌هایی برای استراحت اختصاص دارد. تزئینات داخلی این طبقه با گچ‌بری‌های هنرمندانه و نقاشی‌های دیواری، چشم هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند.
- طبقه سوم: شامل اتاق‌های اختصاصی خانواده بوده و پنجره‌های چوبی آن، چشم‌اندازی زیبا به شهر قدیمی بوشهر دارد.
- طبقه چهارم: به بادگیرهای سنتی مجهز است که در گذشته نقش مهمی در تهویه طبیعی و خنک کردن فضای داخلی عمارت داشته‌اند. این بادگیرها به شکلی هوشمندانه طراحی شده‌اند که هوای گرم را از داخل ساختمان خارج کرده و هوای خنک را به گردش درمی‌آورند.
تأثیر معماری سنتی جنوب در عمارت دهدشتی
معماری عمارت دهدشتی نمونه‌ای بارز از تأثیرات معماری سنتی جنوب ایران است که با بهره‌گیری از المان‌های بومی و اقلیمی، نه‌تنها از نظر زیبایی‌شناسی جذابیت دارد، بلکه کارایی بالایی نیز در برابر شرایط آب‌وهوایی گرم و مرطوب بوشهر ارائه می‌دهد. ایوان‌های سرتاسری، ستون‌های چوبی و سقف‌های بلند همگی نقش مهمی در کاهش دمای داخلی ایفا می‌کنند.
آدرس عمارت دهدشتی
این عمارت در محله کوتی، خیابان انقلاب، ضلع شمال غربی مسجد امام و پشت بانک مسکن شعبه مرکزی واقع شده است.
شرایط بازدید از عمارت دهدشتی بوشهر
اگر عاشق معماری سنتی و بافت تاریخی هستید، بازدید از عمارت دهدشتی در بوشهر، تجربه‌ای منحصربه‌فرد خواهد بود. این بنای زیبا که یادگاری از دوران قاجار است، با تزئینات گچ‌بری، شیشه‌های رنگی و ساختار بادگیرهای سنتی‌اش، یکی از جاذبه‌های مهم تاریخی این شهر محسوب می‌شود. اما پیش از آنکه راهی این عمارت شوید، بهتر است با شرایط بازدید آن آشنا شوید تا برنامه‌ریزی بهتری داشته باشید.
ساعات بازدید و روزهای فعالیت
عمارت دهدشتی به‌عنوان یکی از اماکن تاریخی تحت نظارت اداره میراث فرهنگی بوشهر، در تمامی روزهای هفته (به‌جز تعطیلات رسمی) پذیرای گردشگران است.
ساعات بازدید: معمولاً از 8 الی 13 و بعدازظهر از ساعت 16 الی 21 می‌باشد.
هزینه ورودی و قوانین بازدید
بازدید از این عمارت معمولاً رایگان یا با هزینه‌ای جزئی همراه است که صرف نگهداری و مرمت این بنای تاریخی می‌شود. اما برای ورود به برخی بخش‌های خاص (مانند نمایشگاه‌های موقت یا برنامه‌های فرهنگی) ممکن است نیاز به خرید بلیت داشته باشید.
مقررات بازدید:
✔ عکاسی بدون فلش مجاز است، اما برای عکاسی حرفه‌ای یا تجاری نیاز به مجوز دارید.
✔ لمس آثار و تزئینات داخلی ممنوع است تا از تخریب آنها جلوگیری شود.
✔ ورود با کفش‌های گل‌آلود یا دوچرخه به داخل بنا مجاز نیست.
بهترین زمان بازدید از عمارت دهدشتی
فصل پاییز و زمستان بهترین زمان برای بازدید از این عمارت است، زیرا آب‌وهوای بوشهر در این زمان ملایم و دلپذیر می‌شود. در فصل تابستان، به دلیل گرمای شدید، پیشنهاد می‌شود ساعات اولیه صبح یا عصر را برای بازدید انتخاب کنید تا تجربه‌ای راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر داشته باشید.
چگونه به عمارت دهدشتی برویم؟
این عمارت در مرکز بافت قدیمی بوشهر قرار دارد و دسترسی به آن از طریق وسایل حمل‌ونقل عمومی و خودرو شخصی آسان است. اگر با خودرو شخصی سفر می‌کنید، بهتر است از پارکینگ‌های عمومی نزدیک بافت تاریخی بوشهر استفاده کنید و مسیر کوتاهی را تا عمارت پیاده‌روی کنید تا از بافت سنتی این منطقه نیز لذت ببرید.
