قلعه الموت حسن صباح؛ عجایب قلعه الموت قزوین

قلعه الموت ( دژ الموت )

از جذاب ترین و اسرارآمیز ترین جاذبه های توریستی استان قزوین، قلعه الموت یا دژ الموت میباشد.قلعه الموت از باشکوه ترین و بهترین نمونه های قلعه سازی موجود در ایران در کنار قلعه رودخان، قلعه گرد کوه، نارین قلعه و قلعه فلک الافلاک می باشد.این مطلب جامع در مجله سفر،  گردشگری و جهانگردی سفر پیش را به هیچ عنوان از دست ندهید.

الموت

منطقه الموت که در استان قزوین واقع شده است که خود آن به دو بخش الموت غربی و الموت شرقی تقسیم شده است.در تقسیم بندی جغرافیایی به این منطقه “رودبار الموت” نیز می نامند.نام مرکز بخش غربی الموت رازمیان می باشد که یک شهر بسیار خوش آب و هوا و دارای باغ گردو، آلبالو و فندق می باشد. مرکز بخش شرقی الموت شهر معلم کلایه میباشد ، که قلعه الموت یا دژ الموت در این منطقه می باشد.

قلعه الموت کجاست؟

قلعه الموت در منطقه الموت استان قزوین و در مجاورت روستای گازرخان قرار دارد. به دلیل موقعیت مرتفع آن بر روی صخره های استوار، بازدیدکنندگان باید برای رسیدن به قلعه حدوداً 40 دقیقه پیاده روی کنند.

روستاهای الموت

روستاهای گردشگری جذاب و بزرگ الموت قزوین می توان به روستای گازرخان (محل ساخت دژ حسن صباح ) و روستای هیر، روستای وشته، روستای زرآباد، روستای وربن (دریاچه اوان و وربن)، روستای اندج، روستای کوچنان، روستای یوج، کُمنی و ویار و روستای دستجرد سفلی نام برد.منطقه الموت دارای مناظر جذاب فوق العاده زیبا و حساس تاریخی است که در مجموع بیش از ۶۲ آبادی را در خود جای داده است. رودخانه شاهرود (از شعب سفید رود) مهمترین منبع تامین آب کل منطقه می باشد.

قلعه الموت حسن صباح

این قلعه باشکوه و تاریخی در قلّه ی صخره ای صعب العبور در دل کوه های البرز در شمال و شمال شرقی قزوین میباشد که فاصله‌ی آن تا دِه گازرخان ۵۰۰ متر میباشد.نام قلعه گرفته شده از  “اَله یا آلوه” که هر دو به معنای عقاب می باشد و کلمه “اَموت” به معنای آموختن است.در سال ۲۴۶ هجری قمری یعنی زمان خلافت متوکل عباسی این قلعه به دست حسن بن زید باقری معروف به “الدعی الی الحق: ایجاد شده است. البته طبق برخی اسناد تاریخی در این دوران قلعه وجود داشته و فقط بخش هایی از آن تکمیل شده است. اوج اهمیت و شکوفایی قلعه الموت از سال ۴۸۳ هجری که حسن صباح آن را مرکز اسماعیلیه کرد شروع شد.

 عجایب قلعه الموت

بومیان منطقه نام قلعه الموت را “قلعه حسن” می نامند.قلعه الموت در واقع محل فعالیت های سیاسی داعی الی الحق حسن بن زید یا حسن صباح است که پیرو اسماعیلیه بود، می باشد.قلعه به وسیله حفر خندق و برج دیدبانی حفاظت می شده و به طور راحتی قبل از رسیدن مهاجمان خبر حمله را به اهالی قلعه می رساندند.در خاطرات سفیر امپراتور روم “فردریک بارباروسا” حشاشین یا اسماعیلیه را قومی توصیف می کرد که در کوهستان زندگی می کنند و قلعه های آنها تسخیر ناپذیر می باشد.حوزه نفوذ حشاشین یا اسماعیلیه از مرزهای ایران فراتر بوده است. آنها تا حلب، دمشق، انطاکیه ترکیه نفوذ کرده بودند.

حشاشین به دلیل روش خاص حمله خود بسیار عجیب و مرموز می باشند. آنها به جای لشکرکشی و یا استفاده از شمشیر به گونه ای هدف خود را می کشتند که کوچک ترین آثاری از آنها نمی ماند و به جای شمشیر از خنجر های معروفشان  بهره می بردنند.یکی از قوی ترین مخالف اسماعیلیه  پادشاه سلجوقی به نام “احمد سنجر” بوده است  که داستان های بسیاری علیه این گروه میباشد تا مردم از اسماعیلیه حراس داشته باشند.

از مهمترین شخصیت های تاریخی که توسط حشاشیت کشته شدند می توان به خواجه نظام الملک وزیر سلجوقیان، صلاح الدین ایوبی فرمانده سنی مذهب که شهرت آن به دلیل مبارزه با ریچارد شیردل می باشد، ادوارد اول از پادشاهان جنگ صلیبی، کنراد مونتفرانت که راهب مسیحی نام برد.از مهمترین ویژگی اسماعیلیان پیروی حسن صباح می توان به  مهارت رزمی و توان بدنی بالا، شیوه جنگیدن متفاوت و آگاهی به علم گیاهان دارویی اشاره کرد.

معماری و استراتژی ساخت قلعه الموت قزوین

قلعه الموت قزوین از دو بخش مجزا به نام های «جورقل» و «پیلاقلا» تشکیل شده است که در محدوده صخره ای قلعه قرار گرفته است. این اتاق‌ها به‌منظور حفاظت از قلعه طراحی شده‌اند، قلعه‌ای که به لحاظ استراتژیک در داخل مجموعه‌ای از خندق‌های طبیعی و دستی حفر شده در اعماق دل کوه قرار دارد. این استحکامات دقیق برای تضمین دفاع از این سنگر نظامی انجام شد.

یکی از ویژگی‌های معماری خارق‌العاده این قلعه تاریخی اتاقی است که حفره‌ای کوچک در آن قرار دارد. حتی زمانی که به طور کامل خالی می شود، این حفره به دلیل ارتباط آن با یکی از حوضچه های مجاور، به طور معجزه آسایی با آب پر می شود.

قلعه الموت بر فراز یک رخنمون صخره ای غیرقابل دسترس قرار دارد، با دیوارهای آن که به طرز ماهرانه ای در یک راستا قرار گرفته اند تا به صورت یکپارچه با صخره های اطراف ادغام شوند و هیچ آسیب پذیری برای نفوذ احتمالی باقی نماند. در نتیجه عرض دیوارها در مقاطع مختلف متفاوت است. از میان برج‌های قلعه، تنها سه برج – برج‌های شمالی، شرقی و جنوبی – آزمون زمان را پشت سر گذاشته‌اند که برج شرقی به خوبی حفظ شده است.

دریاچه اوان الموت کجاست؟

دریاچه اوان قزوین در محیط طبیعی بکر الموت و در دامنه کوه خشچال واقع شده است. در فاصله تقریبی 75 کیلومتری شهر قزوین قرار دارد که به معنی یک سفر 2 تا 3 ساعته است. این دریاچه از شمال به دره الموت می ریزد و آن را به مکانی جذاب برای کسانی که از قلعه تاریخی الموت بازدید می کنند تبدیل می کند. دریاچه اوان را چهار روستای جذاب آوان، وربان، زوردشت و رزآباد احاطه کرده اند و ارتفاعات اطراف آن زیبایی خیره کننده آن را دو چندان کرده است.