سفر به یکی از پایتخت‌های باستانی ایران، یکی از جذاب‌ترین تجربه‌های سفر است که ممکن است داشته باشید. شهر دامغان، مشهور به “شهر صد دروازه”، از گذشته‌های دور بازوان تاریخ را در خود جای داده است. از چند هزار سال پیش تا به امروز، این شهر زیبا شاهد روایت‌های متعددی از دوران‌های مختلف تاریخ ایران بوده است؛ محلی که مردم در طول چندین هزار سال در آن سکونت داشته‌اند و به عنوان پایتخت اشکانیان نیز شهرت دارد.
دامغان، در وجود خود، یک سرگذشت تاریخی طولانی از زمان‌های باستانی ایران را نشان می‌دهد. این شهر پر از آثار تاریخی است که به عنوان یادگاری از دوران‌های پر فراز و نشیب تاریخ ایران باقی‌مانده است.
جاهای دیدنی دامغان بسیارند؛ اما شاید زیاد درباره آن‌ها شنیده نشده باشد. معمولاً، افراد با پسته ای اعلا به یاد شهر دامغان می افتند. این شهر واقع در منطقه‌ای کویری، تاریخ طولانی و پرفراز و نشیبی دارد که ردپای طولانی تاریخ و فرهنگ خود را در جاذبه‌های گردشگری دامغان باقی گذاشته است.
جاهای دیدنی و تفریحی دامغان
غار شیربند دامغان
اکثر غارهای طبیعی از سنگ‌های آهکی ساخته شده‌اند و دارای ساختارهای رسوبی هستند. غار شیربند در شهر دامغان یکی از زیباترین غارهای آهکی است که دارای یک تاریخ 190 میلیون ساله است. این غار باستانی از فرآیند تجزیه سنگ‌های آهکی در آب به وجود آمده است.
ورودی غار شیربند بسیار کوتاه است و برای ورود به داخلش باید نیم خیز شوید، اما در برخی نقاط، ارتفاع سقف تا ۳۰ تا ۴۰ متر می‌رسد. داخل غار خنک و مطبوع است و فضای آرام و ساکتی دارد که برای دوستداران سکوت درونی و آرام کردن گفتگوی درونی متلاطم، مکانی بی نظیر است. طول این غار حدوداً ۸۰۰ متر است و دارای راهرو های باریک و تنگی است که گاهی نیاز به گرفتن حالت سینه خیز برای عبور از آن‌ها می‌شود.
مسجد تاریخانه دامغان
مسجد تاریخانه، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین عمارت‌های دامغان شناخته می‌شود، هرچند که از شکوه تاریخی آن، امروزه فقط سبک معماری‌اش باقی مانده است. این ساختمان دارای ۲۶ ستون دایره‌ای با ارتفاع نزدیک به ۶ متر از زمین تا پشت بام است که با نام «چهل ستون» نیز شناخته می‌شود.
اصل بنای این مسجد در واقع بر روی آتشکده‌ای ساخته شده است که الهام گرفته از سازه‌های دوران ساسانیان بوده است. این ساختمان در قرن دوم هجری قمری، تغییر کاربری یافته و به مسجد تبدیل شده است. درباره نام این بنا، افراد بیان می‌کنند که «تاری» به معنای «خدا» است و «تاریخانه» به مفهوم جایی اشاره دارد که حضور الهی حاکم است.
اگر به مکان های تاریخی و معماری ایرانی اصیل علاقه دارید، حتما مقاله جاهای دیدنی کرمانشاه را نیز بخوانید.
چشمه علی دامغان
چشمه علی به عنوان یکی از نقاط دیدنی شهرستان دامغان، از دوران قاجاری به تفرجگاهی جذاب تبدیل شده است. این محل دارای یک عمارت زیبا است که تصویر آن در آب چشمه با درختان بید بلند بالا، ترکیبی دیدنی و زیبا ایجاد می‌کند. دو ساختمان به نام “اقا محمد خان قاجار” و “فتعلی شاه قاجار” در این مجموعه قرار دارند که هر دو به افتخار سازندگانشان نامگذاری شده‌اند. گشت و گذار در این مکان سبز و زیبا، با انرژی و نشاط، لحظات خوشی را به شما هدیه خواهد داد.
چشمه علی به دلیل آب و هوای خوب و فضای سرسبزی که دارد، در دوره قاجار مورد توجه قرار گرفته است. به همین دلیل، آقا محمد خان در دوران حکومتشان دستور ساخت این سازه را صادر کرده است. برای بازدید از جاهای دیدنی دامغان مواظب باشید که چشمه علی از قلم نیفتد.
برج طغرل دامغان یا برج مهماندوست
یکی از ساختمان‌های برجناشته و معروف شهر، برج طغرل است. برخی این نام را به دلیل شباهت بسیاری که با برج طغرل شهر ری دارد، برگزیده‌اند. در این بنای آجری، ظرافت و هنر بی‌نظیری در ساختار و تزئینات آن مشهود است. این سازه دارای یک سابقه تاریخی نزدیک به هزار سال است و از نظر معماری بسیار جذاب می‌باشد.
برج طغرل به دوران سلجوقیان بازمی‌گردد. ارتفاع این برج حدود ۱۴.۵ متر است و در قسمت بالای آن، یک کتیبه با خط کوفی و تاریخ ساخت بنا نوشته شده است. این بنا زیبا در سال ۱۳۱۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
برج چهل دختر دامغان
برج چهل دختر در سفر به دامغان، یکی از مکان های دیدنی این شهر است. این بنا همچنین با نام‌های مقبره چهل دختران و آرامگاه چهل دختران نیز شناخته می‌شود. در دوره پنجم هجری قمری، بر اثر فرمان ابوشجاع اصفهانی، برج چهل دختران ساخته شد و هم اکنون جز آثار ملی کشور ایران است. ایران تاریخچه ای غنی و با شکوه دارد که هرگز کمرنگ نخواهد شد.
برج چهل دختران در مسیر سفر به دامغان با ظاهری آجری و ارتفاعی حدود ۱۵ متر، در وسط شهر دامغان واقع شده است و توجه هر رهرو ای را به خود جلب می‌کند. سبک معماری این برج مانند برج طغرل است. کتیبه‌های برون برج چهل دختران نشان می‌دهند که این بنا به قرن چهارم هجری قمری بازمی‌گردد. وقتی وارد برج می‌شوید، در مرکز آن، قبری به شکل گچی مشاهده می‌شود. صاحب این قبر فردی ناشناخته است.
قلعه دولت آباد دامغان
قلعه دولت‌آباد ریشه‌هایش را به آخرین دوره‌های صفویه و ابتدای دوره قاجار باز می‌گرداند. ورودی این قلعه، شامل دو در بزرگ چوبی و دوازده برج استوانه‌ای است. در گذشته، این قلعه به عنوان یک دژ دفاعی شناخته می‌شد و برج‌های داخل آن برای اقامت سربازان و نگهبانان به کار می‌رفتند. این بنا به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است و به عنوان یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی دامغان شناخته می‌شود.
خانه لطفی از جاهای دیدنی دامغان
خانه لطفی یکی از جاذبه‌های دیدنی دامغان محسوب می‌شود که ریشه‌هایش به دوران قاجار بازمی‌گردد. این خانه، یک نمونه برجسته از معماری سنتی ایرانی است و از بخش‌های مختلفی از جمله حیاط بیرونی، حیاط درونی، اصطبل و خانه خدمه تشکیل شده است که مساحتی حدود ۱۰ هزار متر مربع دارد.
پس از بازسازی و مرمت کامل این اثر فاخر، خانه لطفی به یک موزه تاریخی تبدیل شده است که با بازدید از آن، می‌توانید آثار مردم‌شناسی جذاب از جمله پوشاک، لباس، ابزارآلات آهنگری و اسناد را ببینید و با سبک زندگی و تاریخ مردمان این شهر نیز بهتر آشنا شوید.
کاروانسرای سپهسالار دامغان
کاروان‌سراها، ساختمان‌هایی بودند که در گذشته برای استراحت و اقامت مسافران بین شهرها و مسیرهای اصلی ساخته می‌شدند و کاروانسرای سپهسالار دامغان یکی از این بناهای زیبا بوده است. تاریخ ساخت این کاروان‌سرا به دوره قاجار باز می‌گردد و امروزه به عنوان یکی از جاهای دیدنی دامغان شناخته می‌شود.
هرچند که به عنوان یک آثار ملی نیز ثبت شده است، اما امروزه نیاز اورژانسی به بازسازی و مرمت به دست استادان معماری ایرانی دارد.
چشمه قل قل یکی از جاهای دیدنی دامغان
چشمه قل قل یکی دیگر از جاهای دیدنی و مکان های تفریحی دامغان است. در گذشته، بومیان منطقه از این چشمه برای آشامیدنی خود استفاده می‌کردند؛ زیرا آب آن نه‌تنها زلال و شیرین است بلکه حاوی مواد معدنی مفید نیز می‌باشد. این منطقه به دلیل طبیعت زیبای خود محل مناسبی برای عکاسی محسوب می‌شود.
در اطراف چشمه قل‌قل، از دیدن درختان زیبای بید، زرشک، نسترن وحشی و چشم‌انداز سبز آن لذت برده و از آن بهره‌مند شوید. اگر می‌خواهید لحظاتی از تنفس هوای تازه و خنک را تجربه کنید، چشمه قل قل را در سفر به شهر زیبای دامغان از قلم نیندازید.
کویر حاج علی قلی دامغان
وسعت کویر حاج علی قلی در سفر به دامغان ۶۵۴۱ کیلومتر مربع است و فاصله‌اش از مرکز استان سمنان ۴۳ کیلومتر است. ایجاد شش ضلعی‌های طبیعی بر روی سطح کویر، باعث شده که دریاچه‌های سفید و بلوری شکل گرفته و این منطقه به ویژگی‌های منحصر به فردی را به نمایش بگذارد و بینندگان خود را شگفت زده کند. در روزهای بارانی، وقتی این شش ضلعی‌ها پر از آب می‌شوند، یکی از زیباترین و شگفت‌انگیزترین مناظر طبیعی به وجود می‌آید.
به دلیل درخشش شدید، وقتی به دریاچه نمک می‌رسید، به نظر می‌رسد که یک آینه درخشان سطح زمین را پوشانده است. منظره زیبای کویر و دریاچه نمک، یک فرصت عالی برای عکاسی محسوب می‌شود. یکی از لذت‌های فراموش نشدنی در این مکان، تماشای غروب آفتاب، درخشش نور ستارگان در آسمان شب صاف، و تجربه دیدن طلوع خورشید در فضای کویر است.
5 توصیه برای گردشگران و گروه ها و افراد طبیعت گرد هنگام بازدید از طبیعت و کویر دامغان
- فصل مناسب را برای سفر انتخاب کنید. بهترین زمان سفر به کویر دامغان در فصل‌های پاییز و زمستان است که هوا خنک‌تر است. در فصل تابستان، کویر بسیار گرم و سوزان است.
- تجهیزات مناسب همراه داشته باشید. برای سفر به کویر باید تجهیزات مناسب مانند کفش مناسب کویر، کلاه آفتابی، عینک آفتابی، کرم ضد آفتاب، آب و غذا به همراه داشته باشید.
- با یک تور معتبر سفر کنید. اگر تجربه سفر به کویر را ندارید، بهتر است با یک تور معتبر سفر کنید. تورها معمولاً تجهیزات و راهنمایان حرفه‌ای دارند که می‌توانند سفر شما را ایمن و لذت‌بخش کنند.
- از راهنمای تور پیروی کنید. در کویر دامغان باید از مسیرهای مشخص شده پیروی کنید تا از خطر گم شدن جلوگیری کنید. همچنین، باید از راهنمای تور در مورد خطرات احتمالی کویر مانند حیوانات سمی و گرمازدگی اطلاعات کسب کنید.
- احترام به محیط زیست را فراموش نکنید. کویر دامغان یک اکوسیستم حساس است که باید از آن محافظت کنیم. هنگام سفر به کویر، از روشن کردن آتش در جاهای غیرمجاز خودداری کنید و زباله‌های خود را در محیط رها نکنید.
سوالات متداول
۱. قلعه دولت‌آباد چه دوره‌ای را به خود باز می‌گرداند؟
قلعه دولت‌آباد ریشه‌هایش را به دوره صفویه و اوایل دوره قاجار بازمی‌گرداند.
۲. برج چهل دختر در دامغان در چه سده ای ساخته شده است؟
برج چهل دختر در سده پنجم هجری قمری ساخته شده است.
۳. خانه لطفی پس از بازسازی به چه تبدیل شده است؟
خانه لطفی پس از بازسازی به یک موزه تاریخی تبدیل شده است که شامل آثار مردم‌شناسی و تاریخ مردم دامغان می‌باشد.
۴. کاروانسرای سپهسالار دامغان چه دوره‌ای متعلق به است؟
کاروانسرای سپهسالار دامغان متعلق به دوره قاجار است و یکی از جاذبه‌های دیدنی و ثبت ملی در دامغان محسوب می‌شود.
